Üç bilgisayar bilimcisi, matematikçileri onlarca yıldır uğraştıran bir bilmece olarak bildiğimiz, Boolean Pisagor üçleme sorusunun cevabını içeren ve bir süper bilgisayar kullanan 200 terabaytlık bir dosya oluşturdu. Bu en büyük matematik ispata denk geliyor. Süper bilgisayar bu problemi 2 günde çözdü ve 200 terabayt yer tuttu.

Yanlış duymadınız, 200 terabayt. Matematikçileri onlarca yıldır uğraştıran bilgisayar destekli çözümün tuttuğu miktar bu. Boolean Pisagor üçleme problemi bu bilgisayarla çözüldü.

İspat 68 gigabaytlık bir dosyaya sıkıştırıldı, böylece bu ispata ihtiyacı olan biri bunu indirebilir, yeniden oluşturabilir ve gömülü bilgileri doğrulayabilir. Kendi bilgisayarlarında çözmek isterlerse 30.000 işlemci zamanına ihtiyaçları olacak.

Bilgisayar destekli matematik ispatları konusunda kırılan 200 terabaytlık dosya rekorunun önceki sahibi sadece 13 gigabayt yer tutuyordu.

İspatın arkasındaki problem

Kaliforniya Üniversitesi, San Diego’da matematikçi olarak çalışan ve bundan önceki rekorun sahibi olan Ronald Graham, problemlerin çözümünde bilgisayarların sıkça insanlara yardım ettiğini söylüyor. Hatta problemi çözebilen herkese 100 ABD doları teklif etmiş.

Daha önce bahsedildiği gibi, Boolean Pisagor üçlemesi olarak bilinen matematik sorusunun çözümü 200 terabaytlık bir yer kaplıyor. Her bir pozitif tamsayı kırmızı veya mavi renkle işaretleniyor ve Pisagor Üçlüsü olarak bilinen a, b ve c tamsayılarının bir kombinasyonunu oluşturuyor. Böylelikle a² + b² = c² eşitliğinde üç tamsayının hiç biri aynı renkte olmuyor.

Bilgisayar çalışma zamanı

Farklı kombinasyonlarda renkli tamsayılar kullanmanın kabul edilen pek çok yöntemi varsa da, bilim insanları sayılar teorisindeki tekniklerin ve simetrileri kendi avantajları için kullanmış ve bilgisayarın yapmak zorunda olduğu kontrollerin sayısını düşürmüş. Bu adımda bilgisayarın yürüttüğü çalışma sayısı yaklaşık 1 trilyona indirilmiş.

İki gün ve 800 adet paralel olarak koşturulan işlemci ile, Teksas Üniversitesi’ndeki Stampede süper bilgisayarı 200 terabaytlık veriyi oluşturdu. Oluşan ispatı doğrulamak için başka bir bilgisayar programı kullanıldı.

Meşhur Boolean üçleme problemini çözmüşse de, rekor kıran dosyada hâlâ neden renk şemasının mümkün olacağına ilişkin bir açıklama bulunmuyor.

İspata göre tamsayıları birçok şekilde renklendirmek mümkün, ancak sadece 7.824 sayısına kadar olabileceği belirtiliyor. Bundan sonra renklendirme mümkün olmuyor. Neden 7.825’te bir kesim noktası var? Neden bunların öncesinde renklendirme oluyorr?

Araştırma ekibinin bulguları Cornell Üniversitesi çevrimiçi kütüphanesinde meraklısını bekliyor.